Fonetyka języków wschodniosłowiańskich XVI-XVII w. w zwierciadle grafiki łacińskiej wer. rosyjska

Celem niniejszej publikacji było zbadanie, w jaki sposób i w jakim stopniu zapis tekstów wschodniosłowiańskich za pomocą znaków alfabetu łacińskiego odzwierciedla prawdziwe brzmienie języka starorosyjskiego, starobiałoruskiego i staroukraińskiego. Jako materiał do badań posłużyły cztery zabytki, rękopisy i starodruki, datowane na koniec XVI i na XVII wiek: Rękopis z Hoduciszek (odpis Statutu Litewskiego z 1588 roku), Ecphonemata liturgiey greckiey, Pacta wiecznego przymierza i Placzewnaja recz... Teksty te powstały w czasach, gdy z języka staroruskiego wyodrębniły się już języki wschodniosłowiańskie, co pozwoliło zidentyfikować zarejestrowane w źródłach wspólne i dystynktywne cechy fonetyki rosyjskiej, ukraińskiej i białoruskiej.

„Książka Magdaleny Janas prezentuje rezultaty nader szczegółowej i skrupulatnej analizy czterech zabytków piśmiennictwa z terenów Słowiańszczyzny Wschodniej. Z wielką uwagą i starannością przyjrzała się autorka ekwiwalentom poszczególnych fonemów w zapisie łacińskim, biorąc pod uwagę ich pozycję w wyrazie i sąsiedztwo głoskowe. Wyniki obserwacji poddała rzetelnej i - co niezmiernie ważne w badaniach historycznojęzykowych - ostrożnej interpretacji. Przede wszystkim jednak ujawniła udokumentowane w źródłach zjawiska natury fonetycznej i określiła ich językową proweniencję. Monografię uważam za niezwykle wartościowe rozwiązanie podjętej problematyki. Zaprezentowane w niej wyniki badań w znacznym stopniu poszerzają wiedzę z zakresu historii języków wschodniosłowiańskich, kształtowania się ich systemów graficznych, fonetycznych, a w pewnej mierze - także fleksyjnych i leksykalnych".

Z recenzji dr hab. Haliny M. Chodurskiej, em. prof. UP

Magdalena Janas- doktor nauk humanistycznych, językoznawca. Zajmuje się zagadnieniami związanymi z fonetyką historyczną języków wschodniosłowiańskich.