Samoocena. Geneza, struktura, funkcje i metody pomiaru

Zaniżona samoocena dotyka bardzo wielu osób. Jest to poważny problem, który może powodować znaczne obniżenie jakości życia, niepewność w sytuacjach społecznych, stawianie sobie zaniżonych celów czy rezygnację z realizacji różnych zadań w obawie przed poniesieniem porażki. Problemem może też być samoocena zawyżona. Autorzy omawiają między innymi zjawisko tak zwanej kruchej wysokiej samooceny, która polega na tym, że w oczach otoczenia osoba ma wysoką samoocenę, jednak szybko okazuje się, że musi być ona nieprzerwanie potwierdzana. Osoba taka nieustannie oczekuje przejawów szacunku, uznania, reaguje złością, jeśli ich nie dostrzega, bardzo ją też irytują oznaki lekceważenia. Ktoś mający tak zwaną bezpieczną wysoką samoocenę nie potrzebuje nieprzerwanie dowodów swojej wartości; przeciwnie, nawet przejawy lekceważenia i braku szacunku nie naruszają jego samooceny.

W książce omówiono obecny stan wiedzy na temat tych i bardzo wielu innych zagadnień związanych z samooceną, w tym przedstawiono wyniki najnowszych badań. Jest to więc niejako publikacja „z frontu badań" nad samooceną, zawierająca skalę, dzięki której każdy czytelnik może sprawdzić, jaka jest jego/jej samoocena.

„Z zadowoleniem należy przyjąć pojawienie się monografii, która podejmuję próbę całościowego przyjrzenia się samoocenie. Publikacja ma wiele walorów poznawczych, ale podkreślić należy jej bezsprzeczne walory edukacyjne, stanowi bowiem kompendium wiedzy na temat możliwości kwestionariuszowego pomiaru samooceny (...). Obszerne wprowadzenie pozwala również na ujednolicenie terminologii dotyczącej tego zagadnienia. W wymiarze edukacyjnym praca zapewnia zatem cenny przegląd teorii, metod i badań, przydatny dla wszystkich badaczy interesujących się tą tematyką, ale także studentów, którzy będą mogli z jednego źródła dowiedzieć się, jak badać samoocenę, a przy okazji z jakimi zmiennymi i jak mierzonymi się ona wiąże. Monografia będzie również z pewnością ciekawa dla praktyków zainteresowanych pomiarem tej niezwykle istotnej dla funkcjonowania człowieka zmiennej. Co ważne, wprowadzono w niej także nową skalę badania samooceny (SLCS-R, Self-liking/Self-Competence Scalę Revised), która uzupełnia dostępne na rynku polskim metody badania analizowanej postawy".

Z recenzji dra hab. Michała Wierzchonia