Nieposłuszne, ulicznice i zdrajczynie. Aktywizm w przestrzeni (post)jugosłowiańskiej. Anthropos

Książka jest etnograficzną opowieścią o nieposłuszeństwach, nielojalnościach i odmowach aktywistek w przestrzeni (post)jugosłowiańskiej. Jako motto dla nieposłuszeństw i polityczny gest przyjęły one zasadę „przekraczania granic" (w ich wszelkich formach: geopolitycznej, fizycznej, etnicznej, narodowej, osobistej). Angażując się w działania na rzecz pokoju i sprawiedliwości, pozostały nieposłusznymi „dezerterkami" i „zdrajczyniami", które nieustannie „nękają" reżimy obywatelstwa i porządki tożsamości, w jakich żyją. Wprowadzają do przestrzeni publicznej niewygodne tematy i sprawy. „Piorą" i „zszywają" historię, aby ożywić zakazaną pamięć i ujawnić sankcjonowane przez państwa praktyki zapominania. Jako świadkinie określonych czasów i polityk, niepokoją, zakłócają, analizują i archiwizują przeżywane doświadczenia.

Nieposłuszne, ulicznice i zdrajczynie. Aktywizm w przestrzeni (post-)jugosłowiańskiej (Disobedient Streetwalkers and Traitors) represents a significant advancement in the anthropology of activism. It acknowledging a critical gap in Western scholarship by recognizing alternative genealogies and the diversity of activist practices in non-Western contexts. The book pushes the boundaries of collaborative, embodied, and reflexive ethnography, offering a meticulous account of long-term fieldwork. It stands as a prime example of an "ethnography of the particular," illuminating how specific power structures and political regimes manifest in the everyday actions of particular people, situated in a specific time and place.

Z recenzji prof. Magdaleny Kazubowski-Houston

W książce nie znajdziemy oswojonego zestawu figur bałkańskiego imaginarium. Nie ma tutaj malowniczej egzotyki, nie ma ślicznych krajobrazów, smakowitych a pachnących ponętnie potraw, w tle nie brzmią ani sevdalinki, ani narodne pjesme. Pracując z problemem pamięci i wojny, badaczka nie przestrasza plastycznymi obrazami rzezi czy gwałtu [...]. „Bałkany" autorki są przede wszystkim przestrzenią polityki, ideologii oraz aktywizmu.

Z recenzji prof. dr. hab. Waldemara Kuligowskiego

Magdalena Sztandara - antropolożka społeczno-kulturowa, pracuje w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jej zainteresowania badawcze obejmują etnografię performatywną, antropologię wizualną, etnografię feministyczną oraz metodologię badań etnograficznych. W ostatnich latach jej badania skupiały się na tematach nieposłuszeństwa i odmowy w przestrzeni (post)jugosłowiańskiej oraz starzeniu się i aktywizmie. Autorka publikacji naukowych dotyczących aktywizmu i zaangażowania w badaniach etnograficznych.